اسلام پس از آنکه عیادت از مریض را از حقوق واجب مسلمانان نسبت به یکدیگر شمرده و آن را وظیفه الهی - انسانی دانسته، جهت ایجاد انگیزه و تشویق مؤمنین به این کار، با بیان پاداشهای اخروی، عیادت کنندگان را به این فریضه مهم فرا می خواند . امام صادق علیه السلام درباره ثواب عیادت از مریض می فرماید: «ایما مؤمن عاد اخاه فی مرضه فان کان حین یصبح شیعه سبعون الف ملک فاذا قعد عنده غمرته الرحمة واستغفروا له حتی یمسی وان کان مساء کان له مثل ذلک حتی یصبح; (3) هر مؤمنی که برادر مؤمنش را در بیماری اش عیادت کند، اگر صبح باشد هفتاد هزار ملک او را تشییع (بدرقه و همراهی) کنند و چون نزد او بنشیند رحمت [خدا] او را فرا گیرد و تا شب برای او استغفار کنند، و اگر شب باشد همین اجر تا صبح برای او خواهد بود .»

در روایتی از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل شده که حضرت فرمودند: «اذا عاد الرجل اخاه المسلم مشی فی خرافة الجنة حتی یجلس فاذا جلس غمرته الرحمة فان کان غدوة صلی علیه سبعون الف ملک حتی یصبح; (4) هنگامی که انسان به عیادت برادر مسلمان خود می رود، در میان میوه های چیده نشده بهشتی راه می رود تا آن گاه که [نزد بیمار] بنشیند، و هنگامی که نشست، رحمت [خدا] او را فرا می گیرد . اگر صبح باشد تا صبح دیگر هفتاد هزار فرشته بر او درود می فرستند .»

در زیر چند حدیث راجع به عیادت بیمار آورده شده است:

 حدیث (1) رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم :
 عائِدُ المَريضِ يَخوضُ فِى الرَّحمَةِ؛
 عيادت كننده از بيمار، در رحمت خدا غوطه ‏ور مى ‏شود.

نهج الفصاحه ص562 ، ح1927

 حدیث (2) رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم :
 عائدُ المَريضِ في مَخْرَفَةِ الجنة حتى يَرْجِع‏
 عيادت كننده از بيمار، در بستان بهشتی است تا زمانی که باز می گردد

لسان العرب ج‏9، ص 64

 حدیث (3) امام صادق عليه‏السلام :
مَن عادَ مَريضا شَيَّعَهُ سَبعونَ أَلفَ مَلَكٍ يَستَغفِرونَ لَهُ حَتّى يَرجِعَ إِلى مَنزِلِهِ؛
 هر كس به عيادت بيمار برود، هفتاد هزار فرشته او را مشايعت مى ‏كنند و برايش آمرزش مى ‏طلبند تا آن گاه كه به منزل خود برگردد.

كافى(ط-الاسلامیه) ج3، ص120، ح2

حدیث (4) رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم :
 إِنَّ اللّه‏َ تعالى يَقولُ يَومَ القيامَةِ: يَابنَ آدَمَ مَرِضتُ فَلَم تَعُدنى! قالَ: يا رَبِّ كَيفَ أَعودُكَ وَأَنتَ رَبُّ العالَمينَ؟! قالَ: أَما عَلِمتَ أَنَّ عَبدى فُلانا مَرِضَ فَلَم تَعُدهُ؟! أَما عَلِمتَ أَنَّكَ لَو عُدتَهُ لَوَجَدتَنى عِندَهُ؟؛

خداى تعالی در روز قيامت مى‏ فرمايد: اى پسر آدم! من بيمار شدم اما عيادتم نكردى؟ عرض مى‏ كند: پروردگارا چگونه تو را عيادت كنم حال آن‏كه تو پروردگار جهانيانى؟ مى‏ فرمايد: مگر ندانستى كه فلان بنده ‏ام بيمار شد و عيادتش نكردى، مگر نمى‏ دانستى كه اگر به عيادتش روى، مرا نزد او مى ‏يابى؟

 نهج الفصاحه ص311 ، ح775

حدیث (5) رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم :
 عُدْ مَنْ لَا يَعُودُكَ وَ أَهْدِ إِلَى مَنْ لَا يُهْدِي إِلَيْك‏
از كسى كه به عيادت تو نمى ‏آيد عيادت كن و به كسى كه به تو هديه نمى ‏دهد، هديه بده.

من لا يحضره الفقيه ج‏3، ص 300 ، ح4076 {شبیه این حدیث در نهج الفصاحه ص564 ، ح1935 }
حدیث (6) رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم :

 للمسلم على المسلم خمس:
يسلّم عليه إذا لقيه و يجيبه إذا دعاه و يعوّده إذا مرض و يتبع جنازته إذا مات و يحبّ له ما يحبّ لنفسه.

 مسلمان بر مسلمان پنج حق دارد
 وقتى ببيندش به او سلام كند و وقتى بخواندش بپذيرد و وقتى بيمار شد عيادتش كند و وقتى بميرد جنازه ‏اش را تشييع كند و هر چه براى خويش بخواهد براى او بخواهد.

نهج الفصاحة ص 634 ، ح‏2272

حدیث (7) امام صادق عليه ‏السلام :
مَولى لِجَعفَرِبنِ مُحَمَّدٍ عليهما السلام مَرِضَ بَعضُ مَواليهِ فَخَرَجنا إِلَيهِ نَعودُهُ وَ نَحنُ عِدَّةٌ مِن مَوالى جَعفَرٍ فَاستَقبَلَنا جَعفَرٌ عليه‏ السلام فى بَعضِ الطَّريقِ فَقالَ لَنا أَينَ تُريدونَ؟ فَقُلنا: نُريدُ فُلانا نَعودُهُ فَقالَ لَنا: قِفوا، فَوَقَفنا، فَقالَ: مَعَ أَحَدِ كُم تُفّاحَةٌ أَو سَفَرجَلَةٌ أَو اُترُجَّةٌ أَو لُعقَهٌ مِن طيبٍ أَو قِطعَة ٌ‏مِنْ‏ عودِ بُخورٍ؟ فَقُلنا: ما مَعَنا شَىْ‏ءٌ مِن ْ‏هذا، فَقالَ: أَما تَعلَمونَ أَنَّ المَريضَ يَستَريح ُ‏إِلى كُلِّ ما اُدخِلَ بِهِ‏ عَلَيهِ؛
     
 يكى از وابستگان امام صادق عليه‏ما السلام گويد: يك نفر از ياران حضرت بيمار شد و ما عده ‏اى از ياران امام براى عيادت او بيرون رفتيم. در راه با حضرت صادق عليه ‏السلام روبرو شديم. از ما پرسيدند: كجا مى‏ رويد؟ عرض كرديم به عيادت فلانى مى ‏رويم. فرمودند: بايستيد. ما ايستاديم. حضرت فرمودند: آيا سيبى، بهى، تُرنجى، كمى عطر يا قطعه ‏اى عود با يكى از شما هست؟ عرض كرديم: از اين چيزها با خود نداريم. حضرت فرمودند: مگر نمى‏ دانيد كه بيمار از اين كه چيزى برايش ببرند، آرامش مى‏ يابد.

  كافى(ط-دار الحدیث) ج5، ص317

حدیث (8) انس :
كانَ رَسولُ اللّه صلى الله عليه و آله اِذا فَقَدَ الرَّجُلَ مِنْ اِخْوانِهِ ثَلاثَةَ اَيّامٍ سَأَلَ عَنْهُ، فَاِنْ كانَ غائِبا، دَعا لَهُ وَ اِنْ كانَ شاهِدا زارَهُ وَ اِنْ كانَ مَريضا عادَهُ؛
    
 رسول اكرم صلى الله عليه و آله هرگاه يكى از اصحاب خود را سه روز نمى ديدند از حال او جويا مى شدند، آنگاه اگر در سفر بود، دعايش مى كردند و اگر در شهر بود به ديدارش و اگر مريض بود، به عيادتش مى رفتند.

مكارم الاخلاق ص 19

حدیث (9) رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم :
 قال الله عز و جل مَن مَرضَ ثَلاثاً فَلَم یَشُکُ إلَی أحَدٍ مِن عوادِهِ أبدَلتُهُ لَحماً خَیراً مِن لَحمِهِ وَ دَماً خَیراً مِن دَمِه

 خداوند عز و جل فرمود هر که سه روز بیمار شود و به هیچ یک از عیادت کنندگانش شکایت نکند گوشت و خونی بهتر از آنچه دارد جایگزینش می کنم

 كافی(ط-دار الاسامیه) ج3، ص 115 ، ح1